Wpływ temperatury na mechanizmy działania i ogólną efektywność fungicydów
Temperatura powietrza, gleby oraz samych roślin ma ogromny wpływ na ich procesy fizjologiczne. Wpływa także na patogeny. Skuteczność zastosowanych fungicydów zależy w dużej mierze od tych czynników. Każda substancja czynna ma swój optymalny zakres działania. Zatem fungicydy temperatura stosowania to kluczowy czynnik efektywności. Temperatura decyduje o szybkości reakcji chemicznych. Wpływa również na procesy fizjologiczne w roślinach i patogenach. Optymalna temperatura fungicydów jest zatem niezmiernie ważna. Jej właściwe określenie zapewnia najlepszą ochronę. Optymalny zakres skutecznego działania większości fungicydów to 12 do 20°C. Niskie temperatury spowalniają procesy fizjologiczne roślin. Zastosowany fungicyd wolniej wnika do tkanek. Po wniknięciu tempo jego rozprzestrzeniania również jest zwolnione. Niskie temperatury spowalniają wnikanie fungicydów. To skutkuje zmniejszeniem ich skuteczności. Dotyczy to szczególnie wczesnowiosennych zabiegów. Wtedy temperatury są często zbyt niskie. Zabiegi w warunkach minimalnych temperatur powietrza powodują zmniejszenie skuteczności. Górną dozwoloną granicą stosowania fungicydów w zbożach jest 25°C. Zabieg w wysokiej temperaturze może powodować fitotoksyczność. Rośliny wówczas mogą ulec uszkodzeniu. Należy uwzględniać amplitudę temperatur między dniem a nocą. Duża amplituda temperatur może torpedować wykonanie zabiegu. Dlatego planowanie zabiegów jest tak ważne. Zabieg w warunkach maksymalnej zalecanej temperatury powietrza może powodować fitotoksyczność roślin. Duża amplituda temperatur między dniem a nocą może znacząco wpłynąć na efektywność zabiegu, wymagając dostosowania pory aplikacji. Oprócz temperatury, na skuteczność fungicydów wpływa kilka innych czynników:- Poprawne sporządzenie mieszaniny zbiornikowej zgodnie z instrukcją.
- Dobrej jakości woda wpływa na jakość mieszaniny.
- Sprawny opryskiwacz i jego kalibracja.
- Dobrze dobrane dysze i ciśnienie robocze.
- Faza rozwojowa rośliny oraz jej kondycja.
| Zakres Temperatury | Efektywność Działania | Uwagi |
|---|---|---|
| Poniżej 10°C | Zmniejszona | Wolniejsze wnikanie i transport substancji czynnej; ryzyko niewystarczającej ochrony. |
| 10-12°C | Umiarkowana | Skuteczność wzrasta, ale wciąż poniżej optymalnej; niektóre substancje zaczynają działać efektywniej. |
| 12-20°C | Optymalna | Idealne warunki dla większości fungicydów; maksymalne wnikanie i rozprzestrzenianie. |
| Powyżej 20°C do 25°C | Wysoka, z ryzykiem | Dobre działanie, ale zwiększone ryzyko fitotoksyczności dla roślin; wysokie parowanie. |
OPTYMALNY ZAKRES TEMPERATUR FUNGICYDOW
Dlaczego niska temperatura zmniejsza skuteczność fungicydów?
Niska temperatura spowalnia procesy fizjologiczne roślin. Wpływa to także na metabolizm patogenów. Zastosowany fungicyd wolniej wnika w tkanki roślin. Jego transport w roślinie również jest opóźniony. To wszystko razem prowadzi do zmniejszenia efektywności ochrony. Roślina nie pobiera środka wystarczająco szybko. Patogen może rozwijać się dalej.
Jakie są konsekwencje stosowania fungicydów w zbyt wysokiej temperaturze?
Stosowanie fungicydów w temperaturze powyżej 25°C niesie ryzyko fitotoksyczności. Rośliny mogą zostać uszkodzone. Środek może zbyt szybko odparować z powierzchni liści. To zmniejsza jego skuteczność. Wysokie temperatury mogą także przyspieszyć rozkład niektórych substancji czynnych. W efekcie ochrona jest mniej efektywna. Zwiększa się również ryzyko poparzeń roślin.
- Zawsze analizuj prognozę pogody przed planowaniem zabiegu. Uwzględnij temperaturę, wilgotność i wiatr.
- Wiedza o optymalnych warunkach termicznych jest kluczowa. To ważne przy planowaniu pierwszego wiosennego zabiegu w oziminach.
Optymalnym zakresem skutecznego działania większości fungicydów jest przedział od 12 do 20°C. Jednakże, optymalnym przedziałem temperatur do wykonywania zabiegów fungicydowych jest 12–20°C, chociaż każda substancja aktywna ma właściwy sobie optymalny zakres skutecznego działania. – Marek Kalinowski
Przy niskich temperaturach, procesy fizjologiczne roślin przebiegają wolniej. Zastosowany fungicyd powoli wnika do tkanek roślinnych, a po wniknięciu tempo jego rozprzestrzeniania również jest zwolnione. Staje się wówczas mniej skuteczny, szczególnie na początku jego działania. – Prof. UPP dr hab. Zuzanna Sawinska
Różnice w temperaturze stosowania dla kluczowych grup fungicydów i ich formulacji
Fungicydy różnią się znacznie pod względem wymagań temperaturowych. Zależy to od ich grupy chemicznej. Właściwości substancji czynnych może modyfikować skład. Wpływa na to również formulacja środków ochrony roślin. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe. Pozwala to na wybór odpowiedniego preparatu. Triazole to grupa substancji, które były w składzie większości fungicydów zbożowych. Triazole wymagają temperatury powyżej 10°C. Jeśli fungicyd zbożowy zawiera tylko triazol, zabieg nie powinien być wykonywany poniżej 10°C. Niskie temperatury ograniczają ich działanie. Niestety, ta grupa substancji systematycznie się kurczy na rynku. Mność substancji i produktów zniknęło lub wkrótce zniknie z rynku, dotyczy to w szczególności triazoli. To zmusza rolników do poszukiwania alternatyw. Morfoliny, na przykład fenpropidyna, stanowią dobrą alternatywę. Morfoliny działają w niskich temperaturach. Mogą być stosowane już od 5–6°C. Ich znaczenie wzrasta przy wczesnowiosennych zabiegach. Wtedy temperatury są często niskie. Przykładem jest stosowanie preparaty na t1 w pszenicy 2021. Wirtuoz 520 EC temperatura stosowania również wpisuje się w ten trend. Produkty takie jak Wirtuoz 520 EC są cenne. Zapewniają efektywną ochronę w chłodniejszych warunkach. Fungicydy działające kontaktowo i wgłębnie nie są tak wrażliwe na temperaturę. Dotyczy to środków działających układowo (systemowo). Fungicydy systemowe są wrażliwe na temperaturę. Temperatura wpływa na szybkość pobrania substancji. Wpływa też na przemieszczanie się jej w roślinie. Systemowe środki wymagają aktywnego transportu w tkankach. Ten transport jest zależny od procesów metabolicznych. Te procesy zwalniają przy niższych temperaturach. Kluczowe substancje czynne i ich minimalne temperatury stosowania:- Triazole: wymagają temperatury powyżej 10°C dla optymalnej skuteczności.
- Fenpropidyna: może być stosowana od 5°C, idealna na wczesną wiosnę.
- Chlorotalonil: działa kontaktowo, mniej wrażliwy na niskie temperatury.
- Protiokonazol: efektywny w szerokim zakresie temperatur, w tym niższych.
- Fluksapyroksad: często stosowany w mieszaninach, skuteczny w zmiennych warunkach.
| Grupa chemiczna | Minimalna temperatura stosowania | Uwagi |
|---|---|---|
| Triazole | >10°C | Skuteczność maleje poniżej tej wartości. |
| Morfoliny | 5-6°C | Dobre rozwiązanie na wczesnowiosenne zabiegi. |
| Strobiluryny (wybrane) | 8-10°C | Zależnie od konkretnej substancji i formulacji. |
Dlaczego morfoliny działają w niższych temperaturach niż triazole?
Morfoliny posiadają inną budowę chemiczną. Ich mechanizm działania jest odmienny. Działają one na syntezę steroli w komórkach grzybów. Ten proces jest mniej wrażliwy na niskie temperatury. Triazole, działające na inny etap syntezy steroli, wymagają wyższej aktywności metabolicznej rośliny i patogenu. To wyjaśnia różnice w ich efektywności termicznej.
Czy formulacja środka wpływa na jego wrażliwość na temperaturę?
Tak, właściwości substancji czynnych mogą być modyfikowane przez skład i formulację środków ochrony roślin. Niektóre dodatki mogą wpływać na szybkość pobrania i przemieszczania się substancji czynnej w roślinie. To jest szczególnie istotne w niższych temperaturach. Nowoczesne formulacje często mają na celu zwiększenie stabilności i skuteczności w szerszym zakresie warunków.
- Zawsze sprawdzaj etykietę produktu w celu weryfikacji. Dotyczy to specyficznych zaleceń temperatury stosowania. Przykład to wirtuoz 520 ec temperatura stosowania.
- W przypadku trudnych decyzji dotyczących warunków termicznych, skontaktuj się z producentem. Niektóre firmy udostępniają specjalne infolinie.
Jeżeli jedynym składnikiem fungicydu zbożowego jest triazol (niestety ta grupa substancji systematycznie się kurczy), przy temperaturze poniżej 10°C nie powinniśmy wykonywać zabiegu. – Marek Kalinowski
Jeżeli środek zawiera substancję czynną z grupy chemicznej np. morfolin (np. fenpropidyna), może być stosowany w temperaturze niższej niż 10°C, już od 5–6°C. – Marek Kalinowski
Strategie optymalizacji zabiegów fungicydowych w zmiennych warunkach temperaturowych
Skuteczna ochrona upraw wymaga przemyślanych strategii. Dotyczy to zmiennych warunków temperaturowych. Niezależnie czy to chłodna wiosna, czy upalne lato. Istnieją sposoby na maksymalizację efektywności zabiegów. Planowanie zabiegów fungicydowych musi być poprzedzone lustracją pola. Ważna jest ocena zagrożeń. Należy także analizować prognozę pogody. W zbożach ozimych, zwłaszcza w pszenicy i jęczmieniu, często potrzebna jest wczesna ochrona. Przykład to preparaty na t1 w pszenicy 2021. Lustracja pola poprzedza decyzję o zabiegu. Wczesna ochrona ozimin jest kluczowa. Zapewnia ona zdrowy start upraw. Ewentualną decyzję o zabiegu zawsze trzeba poprzedzić lustracją pola, oceną zagrożeń i analizą prognozy pogody. Przy skrajnych warunkach termicznych, na przykład chłodnej wiosny, najlepszym rozwiązaniem jest wykonywanie ochrony wieczorem i nocą. Wtedy temperatura jest stabilniejsza i wyższa niż wczesnym rankiem. Alternatywnie, zabiegi można wykonywać w okolicach południa. To czas, kiedy jest najcieplej. Wieczorne zabiegi optymalizują skuteczność w zmiennej pogodzie. Planując zabiegi fungicydowe wczesną wiosną w oziminach, trzeba zaczekać na "okno pogodowe". Wiosenne ocieplenie może być chwilowe i przeplatane przymrozkami. Skuteczność zabiegu można poprawić przez dodawanie dozwolonych adiuwantów fungicydy. Można także zastosować mocznik fungicydy. Ważne jest poprawne sporządzenie mieszaniny zbiornikowej. Dobrej jakości woda jest niezbędna. Sprawny opryskiwacz to podstawa. Dobrze dobrane dysze i ciśnienie robocze są kluczowe. Adiuwanty poprawiają skuteczność zabiegu. Przykładem wsparcia jest technologia System DirectInject od Amazone. Umożliwia ona precyzyjne dozowanie środków. Trzeba pamiętać o ilość cieczy roboczej. To szczególnie ważne, gdy głównym problemem jest łamliwość podstawy źdźbła. Ciecz robocza musi spłynąć po pochewkach liściowych. Musi ulokować się w przestrzeni między pochewką a źdźbłem. 150 l/ha to za mało. Optymalnie to nie mniej niż 250 l cieczy roboczej/ha. Nalistne zabiegi fungicydowe należy wykonywać na suche rośliny. Łamliwość podstawy źdźbła wymaga większej ilości cieczy roboczej. Praktyczne wskazówki dla rolników:- Monitoruj prognozę pogody kilka dni przed planowanym zabiegiem.
- Wybieraj fungicydy odpowiednie do panujących temperatur i fazy rozwojowej.
- Zapewnij poprawne sporządzenie mieszaniny zbiornikowej.
- Stosuj adiuwanty, aby zwiększyć przyczepność i penetrację środka.
- Przeprowadzaj regularną kalibrację opryskiwacza i dobieraj odpowiednie dysze.
- Planuj zabiegi w ramach kompleksowej strategii, uwzględniając ochrona T0, T1, T3.
- Stosuj zalecaną ilość cieczy roboczej, szczególnie przy zwalczaniu chorób podstawy źdźbła.
Kiedy najlepiej wykonywać zabiegi fungicydowe w chłodne dni?
W chłodne dni najlepiej wykonywać zabiegi wieczorem i nocą. Wtedy temperatura powietrza jest często stabilniejsza. Może być też nieco wyższa niż wczesnym rankiem. Alternatywnie, można aplikować środki w okolicach południa. To pora, gdy temperatura osiąga swoje dzienne maksimum. Unikaj wykonywania zabiegów tuż po wschodzie słońca. Wtedy rośliny są często pokryte rosą, a temperatury są najniższe.
Dlaczego do zwalczania łamliwości podstawy źdźbła potrzebna jest większa ilość cieczy roboczej?
Łamliwość podstawy źdźbła wymaga, aby ciecz robocza spłynęła po pochewkach liściowych. Musi ulokować się w przestrzeni pomiędzy pochewką a źdźbłem. Aby to osiągnąć, konieczne jest zastosowanie większej objętości wody. Optymalnie to nie mniej niż 250 l/ha. Zapewnia to dokładne pokrycie i dotarcie fungicydu do miejsca infekcji. Zbyt mała ilość cieczy może skutkować niedostatecznym dotarciem środka do celu.
Jakie trendy obserwuje się w strategii ochrony fungicydowej zbóż ozimych w Polsce?
Obserwuje się dyskusję praktyków i naukowców nad weryfikacją i modyfikacją strategii ochrony fungicydowej. Wynika to ze zmniejszającej się liczby dostępnych substancji (szczególnie triazoli). Wzrasta potrzeba wczesnej ochrony ozimin. Rośnie zainteresowanie biologicznymi metodami ochrony roślin. Są one zgodne z trendami takimi jak Zielony Ład. Krajowa Rada Izb Rolniczych zgłosiła prośbę o rozwinięcie wyszukiwarki o biologiczne środki.
CZYNNIKI SKUTECZNOSCI FUNGICYDOW
- Właściwości produktu możemy także modyfikować dodatkiem adiuwantu. Może to zwiększyć jego penetrację i stabilność. Działa to także w zmiennych warunkach.
- Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zgłosił do resortu rolnictwa prośbę. Dotyczy ona rozwinięcia funkcjonalności wyszukiwarki ochrony roślin. Chodzi o biologiczne środki ochrony roślin.
Temperatura jest decydująca, ale nie zapominajmy, że na skuteczność fungicydów wpływa także: poprawne sporządzenie mieszaniny zbiornikowej zgodnie z instrukcją, dobrej jakości woda, sprawny opryskiwacz, dobrze dobrane dysze i ciśnienie robocze. – Marek Kalinowski
Przy tak skrajnych warunkach termicznych najlepszym rozwiązaniem jest wykonywanie ochrony wieczorem i nocą. – Marek Kalinowski
